అనిపిస్తోంది…మనిషి ఉనికి మనిషితోనే లేదని…!

కొన్ని కొన్ని విషయాలు చాలా ఆశ్చర్యం కలిగిస్తూ ఉంటాయి. ఉదాహరణకు మనిషి.

+++

చాలా ఏళ్ల క్రితం వదిలేసిన కెమెరాను మళ్లీ పట్టుకున్నాక మనిషి రహస్యం ‘మనిషి’ మాత్రమే కాదన్న విషయం అవగతమవుతూ ఉన్నది. మనిషితోసహా పరిసర ప్రపంచం పట్ల తెలియకుండానే ఒక అవగాహన ఏదో మెల్లగా కలుగుతూ ఉన్నది.  ఎలాగంటే తీస్తున్నది మనిషి ఛాయనే. కానీ ఆ ఛాయ అన్నది మనిషిదే కాదన్నవిషయం బోధపడుతూ ఉన్నది.కెమెరా కన్నులతో చూడగా ‘మనిషిని చూస్తున్నాననే’ అనుకున్నాను. కానీ అతడు పెరుగుతున్నాడు. అతడి ఆవరణా పెరుగుతున్నది. మీదు మిక్కిలి, అతడున్న ఆవరణ పట్ల స్పృహా కలుగుతున్నది. కానీ రచయితగా దర్శించినప్పటిలా కాకుండా- కెమెరాతో చూసినప్పుడు ఆ మనిషి ఫొటో నేను ఇదివరకు గమనించినట్టు రాలేదు. రావడం లేదు. అదొక ఆశ్చర్యం!

అంటే నేను భావించినట్లు కాకుండా-ఉన్నది ఉన్నట్టుగా- ఆ మనిషిని సరిగ్గా చూపించే మాధ్యమంతో పనిచేస్తున్నాను అన్న గ్రహింపు కూడా వచ్చింది, క్రమక్రమంగా. ఇది నిజం. ఒక మనిషి మనకు బాగా పరిచితుడే అనుకుంటాం. కానీ అతడిని లేదా ఆమెను ఫొటో తీసినప్పుడు ఆ మనిషిలోని అనేకానేక మార్పులు, ఛాయలు కనిపిస్తయ్. అంతకు ముందు మనం చూడలేనివి, బహుశా చూడ నిరాకరించినవీ కనిపించడమూ అగుపించి, ఆశ్చర్య చకితులం అవుతాం. మీరు చూస్తున్నదృశ్యం అలాంటివాటిల్లో ఒకటి.

+++

ఆమెను నేను ఎరుగుదును. పార్సీగుట్ట దాటి పద్మానగర్ చేరుకున్నాక ఆ స్కూలు చప్టా దగ్గర ఉంటుంది.   కానీ ఒకానొక ఉదయం ఆమెను ఫొటో తీశాక నేను వెనక్కి వెనక్కి జరిగాను. ముందు ఆమెను  చూశాను. తర్వాత ఆమె మౌనంగా ఏకాంతంలో ఒకానొక నిర్లిప్త ధ్యానంలో, వైరాగ్యంలో ఉన్న సంగతి కెమెరాలో గ్రహించి వెనక్కి జరిగాను. తర్వాత్తర్వాత ఆమె  చట్టూ ఉన్న ఆవరణ అంతా కూడా గ్రహించడం మొదలెట్టి ఆమెను ఇదిగో ఇలా అర్థం చేసుకున్నాను, ఫొటో ద్వారా.

ఒక వ్యధార్థ బాధిత హృదయం తాలూకు ఖండిక ఇలా చిత్రీకరించిన పిదపే తెలిసింది, ఆమె వీధి మనిషి అని. ఆమెతో పాటూ ఒక శునకమూ అనీ. ఇంకా చాలానూ…అప్పటినుంచీ ఆ ఫోటో నాకు నేర్పిన అనభవంతో ఆమెను నేన గమనించడం మొదలెట్టాను. గమనిస్తూ ఉన్నాను, కెమెరాతో….

+++

తీసిన ఫొటోలు చూస్తూ ఉండగా, నేను మామూలుగా చూసన దానికీ చిత్రీకరించి చూసిన దానికి ఆశ్చర్యంతో పాటు ఒక సహానుభూతిని ఫీలయ్యాను. నా బాధ్యతను గుర్తెరిగినట్టు అనుభవాన్ని పొందాను. ఇదే విశేషం అనుకుంటే మరో విశేషం, ఆ మనిషితో పాటు చుట్టుముట్టున్న విషయాలన్నీ  black humor లాగానూ, స్పష్టంగానో అస్పష్టంగానో నమోదయ్యాయి. ఇంకా ఇంకా ఫొటోలు తీసుకుంటూ పోతుంటే, ఇంకా ఇంకా… విషయాలు అనుభవ గ్రాహ్యం కావడం మొదలైంది. ఇది ఎలా ఉన్నదీ అంటే, రచనా వ్యాసంగంలో కంటే ఈ వెలుతురు రచనలో, కెమెరా ప్రపంచం కారణంగా, ప్రస్ఫుటంగా నా వరకు నాకే అర్థమవుతూ ఉన్నది. ఇదొక తారతమ్యం. ఇదొక ఆశ్చర్యం! ఒక experience…అలాగే సత్యం తాలూకు ఒక experiment అని కూడా అనిపిస్తూ ఉన్నది.+++

ఈ ఫొటో అనేకాదు, ఎట్లా అంటే ఒక మనిషిని లాంగ్ షాట్లో ఫొటో తీస్తూ ఉన్నప్పుడు ఆ మనిషి తీరు వేరు. బస్టు సైజులో ఫొటో తీస్తూ ఉన్నప్పుడు ఆ మనిషి వేరు. ఆ మనిషి ఏదైనా పనిలో -అంటే యాక్షన్లో ఉన్నప్పుడు అతడు అగుపించే విధానం మరీ వేరు. ఇక అతడు నలుగురిలో ఉన్నప్పుడు మరీ భిన్నం. పదుగురిలో ఉన్నప్పుడు వేరు. అప్పుడు తన అస్తిత్వం ఒక్కటే ప్రాధాన్యం వహించని కారణంగా- బృందంలో ఒకడిగా, ఒక్కోసారి ‘గుంపులో గోవిందయ్య’గా అతడి వ్యక్తిత్వం అప్రధానం కావడమూ జరిగి అతడు వేరుగా అగుపించసాగాడు.

ఒక మనిషిని జూమ్ చేయడమూ, క్లోజపులో చూపడమూ కాకుండా లాంగ్ షాట్లో, వైడాంగిల్లో తీయడమూ చేస్తూ ఉండగా ఆ మనిషి తాలూకు మనిషితత్వం విడివడుతూ అంతకు ముందు పరిచయమైన మనిషి కాకుండా సరికొత్త మనిషి ఆవిష్కారం అవడమూ మెలమెల్లగా అర్థమైనది.