బతుకమ్మ పాట

drusjua drisjua 32నగరం అన్నది అలిశెట్టి ప్రభాకరుడికి ఒక రకం.
చార్లెస్ డికెన్స్ కు మరో రకం.అది ఎవరైనా, వారికి ఏమైనా
బతుకు మాత్రం సాహిత్యం, అది నగరమైనప్పటకినూ.నా వరకు నాకు హైదరాబాదు ఒక బతుకమ్మ.
చెరువులు కుంటలు తోటలు విస్తారంగా ఉన్న పల్లెటూరు.
ముఖ్యంగా బతుకును పువ్వు వలే చూసుకుంటూ ఉన్నందున ఇదొక ఆటా పాటా కలగలసిన పండుగ, సాహిత్యం అయినందున నా బోటి బిడ్డకు పట్న జీవనమూ తీరొక్క పూవుల దృశ్యాదృశ్యం.రానైతే, పండుగలో సంబురమే కాదు, విషాదమూ ఉన్నది, ఈ చిత్రం వోలె!

+++

ఎందుకో తార్నాక వెళ్లి తిరిగి రాం నగర్ గుండు వైపు వస్తుంటే పోలీస్ స్టేషన్ ముందరి ఇల్లనుకుంట…ఇట్ల ఆ పెద్ద మనుషులు ఒకరి వెతలు మరొకరికి చెప్పుకుంటూ ఉన్నరు. కళ్ల నీళ్లు తీసుకుంటూ కనిపించారు. మాటలు వినరానంత దూరంలో ఉన్నానుగానీ, అర్థమవుతున్నది ఒక యాతన…

ఆగి పోయాను.

తాతమ్మ కనిపించింది. నాయినమ్మ యాదికొచ్చింది. సంతోషం వేసింది…ఇంకా వీళ్లున్నరని!
ఇట్లా ఒకరికొకరు తోడుగా ఎవరో ఒకరున్నరని.
అదే సమయంలో విచారంతో గుండె కునారిల్లింది, వాళ్లు ఎప్పట్లాగే తమ బాధల్ని వెళ్లగక్కుకోవడానికి అని ఇలా తమ వయస్కులను వెతుక్కుని ఇట్లా ఒక అరుగు మీద కూచొని ఒకరి వెతలు మరొకరికి చెప్పుకుంటూ సేద తీరుతూ ఉన్నరని!
తప్పదా అనిపించింది.
తప్పదనీ అర్థమైంది.

ఇదొక స్రవంతి.
కన్నీళ్ల స్రవంతి.
బతుకు పాటల ఒరవడి.

ఎవరైనా అన్ని దశలూ గడిపాక చివరి అంకంలో ఇలాగే ఉంటారు కదా అనిపించింది.
ఎన్ని అనుభవాలో…అన్నిటికీ ఒక కథ ఉంటుంది కదా… వెత ఉంటుంది గదా అనిపించింది కూడా…
తరగని గనిగా జీవితం ఎప్పుడూ చెప్పుకోవాలనుకుంటూనే ఉంటుందనీ అనిపించింది, వినేవాళ్లకూ ఉంది కనుక ఇదే కథ!

అట్ల నిలబడి వాళ్లను ఎంతమాత్రం డిస్ట్రబ్ చేయకుండా చాలా ఫొటోలు తీసుకున్నాను.
తీసుకుంటుంటే ఎన్నో విషయాలు.

నెరసిన జుట్టు…
వాళ్ల కట్టూ బొట్టూ…
ఆ చీరలు…అంచులు.
ఆధునికతలోకి వచ్చిన వాళ్ల కాలి చెప్పులు.

ఇంకా అరుగులు.

సన్నిహితంగా వాళ్లు కూచున్నతీరు.
ఒకరు చెబుతుంటే ఒకరు వింటున్నరీతి.
శ్రద్ధ, సహానుభూతి. ఓదార్పు. ఆత్మగల్ల జీవన సాహచర్యం.చూస్తుంటే వెనక్కి వెనక్కి వెళ్లని వాళ్లుండరు.
తమ పెద్దలను, తల్లులను యాది చేసుకోకుండా ఉండలేరు.ఒకటొకటిగా చిత్రీకరించసాగాను.
ఒకనాడు తాతమ్మలు ఇట్లాంటి స్థితిలో ఉన్నప్పుడు చూశానుగానీ అది సానుభూతితో! నిస్సహాయంగా!
కానీ, ఈసారి మాత్రం బాధ్యతగా తీశాను.
ఎందుకంటే, నిదానంగా విషయాలూ అర్థమవుతూ ఉన్నయి గనుక.
ఇది నా ఇంటి కథే కాదు గనుకా.అసలికి మనిషిగా ఉండాలంటే ఇదంతా ఉంటుందని తెలిసిపోయింది.
ఇట్లా పంచుకోవడంలోనే బతుకు ఉన్నదని అర్థమయింది.
అందుకే పాటలు.
బతుకమ్మ బతుకమ్మ ఉయ్యాలో…
+++అయితే, ఈ చిత్రానికి వచ్చినప్పుడల్లా నాకు అర్థం కాని దొకటే. కానీ, ప్రయత్నించాను.
ఏది ఉత్తమ చిత్రం?చాలా తీశాను మరి.
అందులో ఇద్దరూ దగ్గరగా ఉన్న చిత్రం ఒకటి.
అందులో మరింత స్పష్టంగా అవతలి పెద్ద మనిషి కన్నీళ్లు కానవచ్చే చిత్రం అది.
ఆమె ఉబ్బిన కన్నుల నుంచి విషాదంగా కన్నీళ్లు రాలబట్టిన, జాలువారబట్టిన చిత్రం అది.ఒక లాంగ్ షాటూ ఉంది.
అందులో వాళ్లిద్దరూ చక్కగా కంపోజ్ అయి ఉన్నారు.
వాళ్ల ప్రపంచంలో కన్నీళ్లు తప్పా మరేవీ లేనట్టు ఉన్న చిత్రం అది.ఇంకా ఒక లాంగ్ షాట్, మీరు చూస్తున్న ఈ చిత్రమూ ఒకటి. దాన్నీ తీశాను.
ఇందులో వాళ్లతో పాటు మరి ఇద్దరూ ఉన్నారు.

+++

ఇందులో చిత్రానికి సంబందించిన ప్రధాన ఇతివృత్తమే కాదు,
వీళ్ల వెనకాల ఒక నడి వయస్కురాలు, బట్టలు ఆరవేస్తూ ఉన్నది.
ఆమెకు కాస్త ముందు ఇంకొక అమ్మాయి, చేతిలో ఫోన్ ధరించి ఉన్నది.
ఈ చిత్రం ముఖ్యం అనుకున్నాను. ఎందుకంటే, తరతరాలు ఉన్నాయి గనుక.

వృద్ధతేజం. ముదిమి, యువతి.
అందరూ స్త్రీలే.

కంపోజిషన్ లో మూడు తరాలు ఉండగా తొలి తరం కన్నీళ్ల పర్యంతమై ఉన్నది.
ఇదే నా ఉత్తమ చిత్రం అనుకుంటూ ఈ వారం దృశ్యాదృశ్యం ఇదే అనుకుంటున్నాను.

+++

కానీ, ఇదొక చిత్రమే కాదు. బతుకుల ఖండిక.
ఇందులోంచి పది పదిహేనేళ్లలో లేదా క్రమక్రమంగా ఈ వృద్ధులు అదృశ్యమైతరు.
వెనుక ఉన్న ఆమె మిగులుతుంది.
తనకూ స్నేహితులుంటరు. తానూ ఇలాగే కాకపోతే కొద్ది తేడాతో ఇంకొకరితో ముచ్చటిస్తూ ఉంటుంది.
అటు తర్వాత యువతి రంగంలోకి వస్తుంది.

ఒక పరంపర.

ఏ చిత్రమైనా పరిసరాలతో కూడిన విస్త్రుతిని, అలాగే ప్రధానాంశంలోని విశేషాన్ని పదిలపరిస్తే చాలు.

ఇది అసొంటిదే అనుకుంటను.
+++నిజానికి ఆ వృద్దులు ఒంటరిగా లేరు.
వారి ఆలనా పాలనా చూసుకుంటున్న కోడళ్లూ బిడ్డలూ మనవరాండ్లూ ఉండనే ఉన్నరు.
అయినా ఇది తప్పదు.  ఇలా అరుగుల మీద రెండు పక్షులు వాలడమూ అవి కిచకిచమని ఏవో చెప్పుకోవడం చీకటి అవుతున్నదని తప్పుకోవడమూ మామూలే. కానీ అన్నీ చూసే వాళ్లుంటరు. చూస్తూ ఉండగానే ఇవన్నీ జరుగుతయి. ఈ సంగతి చెప్పడానికి కూడా ఈ చిత్రం ఉపకరిస్తుందనే అనుకోవడం!అయితే, ఏదీ రద్దు కాదు.
ఆధునికులం అనుకుంటాం గానీ చోటు దొరుకుతూనే ఉంటుంది.
ముఖ్యంగా వెతలు పంచుకునేందుకు మనిషి దొరుకుతూనే ఉంటడు.స్త్రీకి తప్పదు.
పురుషుడు తన లౌకిక ప్రపంచంలో ఎన్నో విధాలుగా పలాయనం చిత్తగిస్తడు.
కానీ స్త్రీ చెప్పుకుంటుంది. తనకు జరిగినవన్నీ చెప్పుకుంటూనే ఉంటది.
పాటలుగా కట్టుకుని ఆడుతది, పాడుతది.జగమెరిగిన సత్యం ఇది.
దానికి ఒక సుందరమైన ఆవిష్కరణ ఇది.

అందరూ స్త్రీలే.
బతుకమ్మ పాటలే.
ఒక్కో స్థితిని బట్టి ఒక్కో పాట.
వినవచ్చిన వాళ్ల వింటరు. లేకపోతే లేదు.

అందులో దుఃఖం ఒక ఉపశమనం.
కన్నీళ్లు ఒక ఆలంభన.’city life’కి వందనం.
హైదరాబాదు, సికింద్రాబాదులు – జంట నగరాల… ‘A Tale of Two Cities’కి,
ఈ బతుకమ్మలకీ అభివందనం.

– కందుకూరి రమేష్ బాబు

ramesh

Download PDF

3 Comments

  • kcubevarma says:

    బాగుంది సార్ జంటనగరాల బతుకమ్మ పాట. నగరంలో నిదరోతున్న పల్లె మనసును పట్టిచ్చారు..

  • Radha says:

    “శ్రద్ధ, సహానుభూతి. ఓదార్పు. ఆత్మగల్ల జీవన సాహచర్యం.చూస్తుంటే వెనక్కి వెనక్కి వెళ్లని వాళ్లుండరు.
    తమ పెద్దలను, తల్లులను యాది చేసుకోకుండా ఉండలేరు” నిజం – అమ్మని గుర్తు చేశారు రమేష్ గారు.

ఒక వ్యాఖ్యను

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Enable Google Transliteration.(To type in English, press Ctrl+g)