స్త్రీలు మాత్రమే…

DSC_0611

కొన్ని మాటలు థియరీ నుంచి కాదు, అనుభవం నుంచి కూడా కాదు. ఛాయల నుంచి మాట్లాడవలసి వస్తుంది. ఎందుకంటే ఛాయాచిత్ర ప్రపంచంలో వాస్తవం చిత్రంగా ఉంటుంది.చిత్రమే అనుభవచ్ఛాయగా మారే మూర్తిమత్వం ఛాయా చిత్రకారుడిది.
ఇదీ అలాంటి ఒక అనుభవ దృశ్యాదృశ్యం.+++

మహిళ.
పేరు ఏదైనా కానీయండి.
ఆమె కేవలం నామవాచకం కాదు. క్రియా- విశేషం.

అయితే, మహిళలు అందరూ ఒక్కరు కాదు.
కష్టజీవి స్వేదంలో మెరిసే అందం వేరు. సుఖవంతుల జీవితాన విరిసే ఆనందమూ వేరు.

చదువూ సంద్యలు ఉన్నంత మాత్రాన మహిళలందరికీ గొప్ప సంస్కారం ఉంటుందనేమీ లేదు.
ఉత్తమాభిరుచులు ఉన్నంత మాత్రాన ఆ మనుషులు సాహసీకులుగా. ధైర్యవంతులుగా,. పరిపూర్ణ ఆనందంతో జీవిస్తారనీ లేదు. కానీ, సామాన్య మహిళలను ‘సామాన్యం’ అని మాత్రం అనుకోవడం మామూలే.
కాదనే ఈ దృశ్యాదృశ్యం.

+++

వారి అభిరుచి వేరు. వారి సంస్కారమూ వేరు.
వారిది మరో ప్రపంచం. అందలి తమ సృజనాత్మకతలూ వేరు. వారి జీవన ధారుడ్యం కూడా వేరు.

వాళ్ల కళ గురించి చెప్పడానికి వారి కట్టూబొట్టూ, పనీపాటా, అనేకం అనేక విషయాలు చెబుతాయి.
ముఖ్యంగా వారి ఈస్తటిక్ సెన్సిబిలిటీస్ కూడా ఎన్నో చెబుతాయి.

చీర కూడా చెబుతుంది.

+++

ఈ చిత్రంలో శ్రామిక మహిళ ధరించిన చీర ఉందే. అది వర్కర్స్ సారీ.
లంగా ఓణి సారీ. అది ఒక వంద మంది శ్రామికులను కలిస్తే పదుగురికైనా ఉంటోంది.
వేయి మందిని చూస్తే వందమందికి ఉంటోంది. పదివేలమందిలో వేయి మందికి ఉంటోంది.
ఛాయా చిత్రకారుడి అనుభవ చిత్రం ఇది.

దానిపై చాలా పని చేశాను.
worker’s saree అన్న శీర్షిక ఒకటి మనసులో పెట్టుకుని,
ఒక వందకి పైగా వేర్వేరు మహిళలు అదే చీరలో ఉండగా భిన్న జీవన ఘడియలను చిత్రించి పెట్టాను.

అది ఆకుపచ్చా ఎరుపులో, తమ నెత్తిలో అలవోకగా ధరించే పువ్వులా…
ఆ పువ్వు పొంటి వుండే ఆకులా వాళ్లకొక ఆనందం.
అందుకే ఈ చిత్రంలోనూ ఆ శ్రామిక మహిళను తీసింది ఆ చీరతోనే.

సరే.
మళ్లీ స్త్రీలు.

వాళ్లు వేరు వేరు.
ఒక్క మాటలో పురుషుడితో సమవుజ్జీగా ఉండాలనుకునే ఆధునిక స్త్రీ వేరు.
తన సామర్థ్యం తనకు తెలిసి, తన బలహీనతా తాను గ్రహించి, పురుషుడికి తనకూ తేడా ఉందని మసలుకునే జానపద శ్రామిక స్త్రీ వేరు.

ఈ తేడాలు సైతం ఛాయా చిత్రలోకంలో నిరాటకంగా కనపడి చిత్రిస్తున్నప్పుడు సహజమూ సౌందర్యమూ అయిన శ్రామిక చిత్రాలు కాలంతో పాటు నిలుస్తూ ఉంటయని, మిగతా ఆధునిక స్త్రీ తాలూకు విశేషమైన చిత్రాలు తరచూ మారిపోతూ వాళ్లేమిటో వాళ్లకూ తెలిసినట్లు అనిపించకుండా ఉంటుందేమో అనిపిస్తుంది.

ఏమైనా, ఎర్రచీర.
అది శ్రమ చీర.

ఎరుపు, ఆకుపచ్చా కలగలసిన చీర.
అది వాడిపోని జీవకళ.

అవి అందానికి నిలబడతాయి.
మాసిపోకుండానూ కాపాడుతాయి.

అయితే, అది విప్లవ బాణీలు పాడేప్పుడు ధరించే చీర కాదు, వర్కింగ్ యూనిఫాం.
పని చేసుంటుంటున్నప్పుడు మాసిపోని చీర. ఒక అలసిపోని శ్రమకు సంకేతంగా పనిలో ఆనందం పెంచే చీర.

దోపిడీకి గురవడం గురించిన దృష్టి కాదు, తలవంచి తన మనాన తాను పనిచేసుకుంటూ విధి రాతను చెమటకొంగుతో తుడుచుకుని శ్రమచీర.
అవసరం అయినప్పుడు నడుం భిగించగలిగే ఛేవనిచ్చే చీర.

అయితే పట్టణంలో చీరలు తక్కువేమీ కాదు. ఎక్కడైనా మహిళలే. కానీ వారిని చిత్రిస్తూ ఉంటే, ఏది సహజమూ ఏది కృతిమమో అవే తెలియజేస్తూ ఉంటై. ఒక్కోసారి ఇద్దరి చిత్రాలూ కలిపి చేయడంతో కొన్ని ఆలోచనలు రగులుతుంటై…

+++

అయితే, ఈ దృశ్యం. ఒక గ్రామం. ఒక సిటీ.

కానీ, చదువుకుని ఉద్యోగాలు చేసే స్త్రీలు కూడానూ కష్టం చేసుకుని బతికే స్త్రీలను ఈసడింపుగా చూడటం మామూలే. మేధోశక్తికి వారిచ్చే గౌరవం రెక్కల కష్టం మీద బతికేవాళ్లను చూస్తే వారికి ఇవ్వబుద్ది కాదనీ తెలుసు.

కానీ, నవ్వు వస్తుంది.
ఇద్దరూ సమాజంలో ఒక రకంగా విక్టిమ్సే! పురుషాధిపత్యానికి ఇద్దరూ ఒకటే.
ఇద్దరూ పని మనుషులే. కానీ, మహిళలను మరో మహిళ జెలసీతో కాకుండా చూసే మరో దృష్టి ఒకటుంటే బాగుండు. అది మనిషిది కావాలి. మగవాడిది కూడా కాదు. మనిషిగా చూడగలగడం.

స్త్రీలకు చాలా కష్టం.
అందుకే, స్త్రీలను స్త్రీలు చిత్రాలు చేయడంలో మహిళ శ్రమశక్తికి విలువ అంత తేలిగ్గా దొరకదు.
అందుకే పురుషులుగా చిత్రాలు చేయడం ఒక రకంగా లాభమే.

మనిషిగా చిత్రించలేనప్పుడు పురుషుడిగా అయినా చేయడం ఎందుకూ అంటే తనకు శ్రమ తెలుసు. రెక్కల కష్టం తెలుసు. తానూ ఒక పనిముట్టే…ఆమే ఒక పనిముట్టే అని అతడికి గ్రహింపు అధికం.
అది నేర్పిన పాఠం ఒకటి తనలో తెలియకుండానే శ్రమను చూపిస్తుంది.
కాబట్టే ఒక చిత్రాన్ని పురుషుడు స్త్రీని చిత్రంచడంలో వెసులుబాటు ఎక్కువ అనిపిస్తుంటుంది.

కానీ, ఇది మనిషి చిత్రం.
ఈ చిత్రంలో ఇద్దరూ స్త్రీలే ఉన్నారు.

విశాలంగా చేతులు చాపిన స్త్రీ ఉంది. ఆమె ఒక మోడల్. ఒక అవసరం కోసం చాచిన చేతులు.
కింద ఒక స్త్రీ ఉంది. ఆమె మట్టిని ఒక తట్టలో ఎత్తి అక్కడ గుమ్మరిస్తోంది. శ్రమలో లేచిన మట్టిచేతులవి.

పైన చూసుకుంటూ పోతారు. అదెప్పుడూ ఉంటుంది. hording.
కింద మారుతారు. కానీ ఎప్పుడూ పని చేస్తూనే ఉంటారు. surviving.

పైన మాదిరే ఈమె కూడా పని చేస్తున్నది. పెయిడ్ వర్కరే. దినసరి కూలి.
కానీ, పైనున్న ఆమెను తీయడం కన్నా ఈమెను తీయడం దృశ్యం. ఇష్టం.

ఎందుకూ అంటే ఈమె దృశ్యాదృశ్యం.
ఉంటుంది. ఉండదు. కనిపిస్తుంది. కానరాదు.

అభివృద్ధిలో భాగస్వామి అయి, pride ఫీలయ్యే మనిషి కాదు కాబట్టి కూడానూ.
అభివృద్ధిలో అనివార్యంగా తానొక పునాదిరాయి అయి,  తనను తాను నిలబెట్టుకోవడమే ముఖ్యం అయిన మనిషి అయినందువల్లానూ…

అందుకే చిత్రం చేయడం.
దృశ్యాదృశ్యం.

~ కందుకూరి రమేష్ బాబు

Download PDF

ఒక వ్యాఖ్యను

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Enable Google Transliteration.(To type in English, press Ctrl+g)