ఏదో మంచి పుస్తకం అనుకుంటూ చదవడం మొదలుపెట్టాను కానీ ఇంతలా ఉంటుందనుకోలేదు. ఇది పుస్తకమా…?!! మొదటి మూడు పేజీలూ చదివాక, ఆ అక్షరాల ధాటికి దిమ్మెరిపోయాను. ఉధృతంలా సాగే ఆ వాక్యాల్లొ ఉన్న పదును, వాడి, ఆవేశం, సెన్సిటివిటీ నన్నింకా దిగ్భ్రాంతికి గురి చేస్తూనే ఉన్నాయి.
ఈ పుస్తకంలో నన్నంతగా ఉద్రేకపరిచిన విషయం ఏంటి? కథావస్తువా..,కథనమా..,శైలా…, మరేదైనానా? బహుశా..ఈ కథల్లోని ఆత్మేమో.. ఆత్మ కన్నా ఆత్మలు అనే అనాలనిపిస్తుంది. చాలా కథలు చదువుతున్నపుడు నా గుండె దడదడలాడడం, నా రక్తం వేగంగా ప్రవహించటం తెలుస్తుంది. కథ ముగించి పుస్తకాన్ని మూసిన కాసేపూ ఇంకా ఆ పాత్రలు, మెలకువ వచ్చాక కూడా వెంటాడే క్రితం రాత్రి కలల్లా నాలొనే మెదలుతూ, కథల్లొ వారు అనుభవించిన వ్యథనూ, పోరాటాన్నీ గుర్తుచేస్తునే ఉన్నాయి. కథలు, కథలలో ఉద్యమాలు, ఉద్యమాల్లొ పాల్గొనే వ్యక్తులూ..వారి నేపథ్యాలూ..వ్యక్తిత్వ, వ్యక్తిగత పోరాటాలూ..బాక్వార్డ్ లెర్నింగ్లా, అలా నన్ను తీసుకెళ్ళిపొయాయి.
‘లెనిన్ ప్లేస్’ కి ముందు ‘నల్ల మిరియం చెట్టు’ను చదివి రచయిత ఎంత బాగా రాసారో అని అడ్మైర్ చెసాను. కానీ లెనిన్ ప్లేస్ చదివాక ‘నల్ల మిరియం చెట్టు’ అంతగా ఒప్పించలేదు నన్ను.అంతేగాక రచయిత మీద కోపం కూడా వచ్చింది..ఇంత బాగా రాయగలిగినప్పుడు, నల్ల మిరియం చెట్టు ఇంకా బాగారాసుండొచ్చుగదా అని.
ఈ పుస్తకం లొ ఒకటి, రెండు కథలకు తప్పించి, మిగిలినవాటికి సుఖాంతం లేదు. ఎక్కువగా విప్లవానికి మొదలుగానో, కొనసాగింపు గానో ముగించారు. బహుశ విప్లవమే సుఖాంతం అనుకున్నారేమో ..మాలతి, మోహన సుందరం, శంకరం, పార్వతి పాత్రలు పదేపదే ఈ కథలలో రకరకలుగా ప్రవర్తిస్తుంటాయి.
లెనిన్ ప్లేస్ అనే టైటిల్ ఈ పుస్తకానికి పెట్టి ఈ కథకి సరైన గౌరవాన్నిచ్చారనిపిస్తుంది. ఈ కథ అంతా సొవియట్ కూలిపొయినందుకు క్షోభను అనుభవిస్తున్న లెఫ్టిస్టులది. కథలలో పదీపదిహేను పాత్రలున్నా సంధ్యా, రాజశేఖరాల జీవితం గురించే ఎక్కువగా ఉంది. బహుశా కమ్యూనిజం కూలిపోతే ఎక్కువగా నష్టపోయే వారి గురించిన చిన్న ఉదాహరణ అయ్యుండొచ్చు. అంతేగాక, వారు జీవితంలోఎంత చేదును అనుభవించి ఈ మార్గాన్ని నమ్ముకున్నారో తెలిపే ప్రయత్నంగావొచ్చు. ఇందులో రాఘవరావు పాత్ర చిన్నదైనా, ఆ రోజు క్లాసులో తనకెదురైన అనుభవం చెప్పినప్పుడు, అతని బాధని తరచి చూస్తే రేపటి మీద యువతకుండే నిరాశా, ఎద్దేవా మారుతున్న పోకడలు ఇలా ఎన్నో విషయాలు బోధపడుతున్ననిపిస్తాయి. ఒక్కో నేపథ్యం నుంచి వచ్చిన వీరు సొవియెట్ కు వీడ్కోలు వందనాలిస్తూ బాధల్ని కలబొసుకుంటున్నా, మిత్ర సముదాయంలో అందరికీ ఒకటే ప్రశ్న. తమలో రగిలిన మంటని తన ఆలోచనలతో, రచనలతో మరింత రాజేసిన తమ మిత్రుడు – మోహన సుందరం ఎక్కడా? అని.
‘ఇన్సెస్ట్’ గురించి చివరలొ ప్రస్తావిస్తూ శంకరం జీవితం లో చెసిన సెటైరికల్ జర్ని ‘ ఎక్కడికి పొతావీ రాత్రి.’ ‘చిట్టచివరి రేడియో నాటకం’- తీవ్రమైన ఈ కథలో నాలుగు పాత్రలూ, వారి జీవిత గాధలూ, తెగిన కలలూ, ఛిధ్రమైన బ్రతుకులూ, శకలాల్లా మిగిలిన దేహాలతో, బలమైన వ్యక్తిత్వాలూ…;’ వెలుగు ఎక్కడ సోనియా,’ ‘మోహనా! ఓ మోహనా!’ ఒకేలా ఉన్నట్టనిపించినా రెండూ వేరువేరు కథలు.
‘మోహనా! ఓ మోహనా!’ ఒక ప్రత్యేక నవలికగా ప్రచురించవలసింది. ఇందులో మోహనసుందరం పాత్ర దాదాపు ఎంతోకొంత పేరుమోసిన చాలామంది దళితనాయకులను మనోగతానికి అతిదగ్గరగా ఉంది. చదువుకున్న దళితుల ఆలోచనలలో కాంప్లెక్సిటీని, ఇంత బాగా ఎలా అర్ధం చేసుకున్నారబ్బా! అని ఆశ్చర్యపోతూ చదివాను. మోహనసుందరం గురించి అతని జీవితగాధ(ఒకటి మేధావుల కోసం, ఒకటి సామాన్య జనం కోసం అతనే రాసుకుంటున్నది) ద్వారా కొంత తెలిసినా, ఎక్కువ గా, కేశవదాసు డైరీ లో అసలు మోహనసుందరం గురించీ మాలతి గురుంచీ అతని అభిప్రాయాల వలనా , మోహనసుందరం నిత్యం అనుభవించే వేదన వలనా ఎక్కువ తెలుస్తుంది . ఈ కథలో మోహనసుందరాన్ని ఎంతగా ద్వేషిస్తామో అంతగా జాలిపడతాము కూడా.
ఈ పుస్తకం లోని కథలలో ఇంకొన్ని విశేషాలు- పాత్రల పేర్లూ, లేక స్వభావాలూ రిపీట్ అవడం. ‘చిట్టచివరి రేడియో నాటకం’ లో మాధవీ, ‘లెనిన్ ప్లేస్’ లో సంధ్యా ఇంచుమించు ఒకేలా మాట్లాడినట్లనిపిస్తే, ‘ఎక్కడు న్నావు సోనియా’ లో రాజశేఖరానికీ, ‘లెనిన్ ప్లేస్’లో రాజశేఖరానికీ చాలా పోలికలుండడం, ఇక చిట్టచివరి రేడియో నాటకం లో శివయ్యా, మృతులభాష లో శివయ్యా ఒకరే! ‘మోహనా! ఓ మోహనా ‘ లో మోహనసుందరం ఎక్స్ టెన్షన్ ‘నల్ల మిరియం చెట్టు’ ప్రతినాయకుడు రాజశేఖరం అని ఆ నవలను చదివినవారికి తెలిసిపోతుంది. ఇలాంటివే ఇంకొన్ని. కథలన్నీ రచయత సొంత అనుభవాలే అనడానికి ఇంతకన్నా నిదర్శనం ఏముంటుంది?
రచయిత మేధావితనాన్ని చూపడానికి పై కథల్లొ ఒక్కటి చదివినా చాలు. మన ఆలొచనాశక్తి విస్తరింపజేసుకొనేందుకు మాత్రం అన్ని కథలూ తప్పక చదవాలి. పైన ప్రస్తావించినవిగాక ఇందులో ఇంకొన్ని మామూలు కథలు ఉన్నా శైలి కోసం చదవవలసిందే. పుస్తకానికి ఇంకో ప్లస్ పాయింట్- ముందు మాటలూ, అనవసరమైన ఎండొర్స్మెంట్లు లేవు, ఎలా ఉందో పాఠకులే నిర్ణయించుకోవాలి. ఈ పుస్తకం అనుకోకుండా నా దగ్గర చేరింది. ఒక మంచి రచన తో పాటు చివరలో ‘నేపధ్యం’ ద్వారా ఒక గొప్ప రచయతను కూడా పరిచయం చేసింది.
ఇప్పుడు నా నెక్స్ట్ ప్లాన్ ఆఫ్ ఆక్షన్- రచయతను ఒకసారి కలిసి మాట్లాడాలి. :)
అపర్ణ తోట
(నోట్: లెనిన్స్ ప్లేస్ పుస్తకం ముఖ చిత్రం కానీ, రచయిత ఫోటో కానీ అందుబాటు లోకి రాకపోవటం తో వ్యాసకర్త ఫోటో మాత్రమే వాడుతున్నామని గమనించగలరు.)
చాలా బాగుంది అపర్ణ గారూ.. మొదటి పారా .. లాస్ట్ పారా లో మొత్తం జిస్ట్ లా చెప్పటం మరీ బావుంది .
పుస్తకం ముఖచిత్రం, రచయిత ఫోటో లేవు సరే, ఇంతకీ రచయిత ఎవరు?
@ రమణ మూర్తి:
Dr. V Chandrasekhara Rao.
Admirers of dr .chandra sekhar rao, like myself are stuck here…at lenin place.
వి. చంద్రశేఖర రావ్ గారి కథలన్నీ చాలా గందరగోళంగా ఉంటాయి. లెనిన్ ప్లేస్ కథ చదివినా నా కర్థం కాలేదు. అక్కడ చెప్పిందేమిటి, చెప్పదలుచుకుందేమిటి ఎవరైనా వివరిస్తారా.
chandrasekhar rao gaari rachanalu adbhuthamynavi… kaanee kathalu andubaatulo levu…. aayana kathalannee tvaralo pusthakangaa raavaalsina avasaram vundi….. naakoo mukyangaa aa LENIN PLACE katha చదవాలని వుంది.. ఎప్పుడు chaduvuthaano….!
ఆయన కథలు మళ్ళీ వస్తాన్నాయని ఆయనే చెప్పారు. అందులో లెనిన్ ప్లేస్ లోని కథలు ఎక్కువగా ఉంటాయని కూడా చెప్పారు. ఎదురుచూద్దాం. :)
chandrasekhar rao gaari rachanalu adbhuthamynavi… kaanee kathalu andubaatulo levu…. aayana kathalannee tvaralo pusthakangaa raavaalsina avasaram vundi….. naakoo mukyangaa aa LENIN PLACE katha చదవాలని వుంది.. ఎప్పుడు chaduvuthaano….! navalau chadivaanu..